Hoeveel tanden hebben haaien?

Net zoals wij niet hetzelfde soort mes gebruiken om groenten te schillen of een biefstuk te snijden, verschilt de vorm van de haaientanden afhankelijk van of ze schaaldieren of vis eten. 

Zo hebben haaien die vis eten puntige en taps toelopende tanden, zoals de zandtijgerhaaien of de makreelhaai. De tijgerhaai of de grijze haai, die grotere prooien eten, hebben driehoekige tanden met gekartelde randen zodat ze hun prooien beter kunnen verscheuren.

De verpleegsterhaaien die op de zeebodem leven voeden zich met beenvissen, roggen en schaaldieren, en dankzij hun afgeplatte tanden kunnen ze hun prooien pletten.

Haaien overleven echter met weinig voedsel: hun dagelijkse portie bedraagt 0,5 tot 3% van hun lichaamsgewicht. Ze verteren hun eten heel langzaam, het kan vier dagen duren voor ze een maaltijd hebben verwerkt.

Dat past dus niet echt bij ons beeld van een vraatzuchtig roofdier!

• Met hun taps toelopende, naar achteren gerichte tanden kunnen makreelhaaien al zwemmend vissen en inktvissen vasthaken.
•  De scherpe tanden van zandtijgerhaaien laten hen toe om de huid van vissen en de schelp van schaaldieren te doorboren.
•  Tijgerhaaien en grijze haaien kunnen met hun driehoekige tanden hun grote prooien in stukken scheuren.
•  Verpleegsterhaaien en zebrahaaien hebben platte tanden om platvissen, schaaldieren en weekdieren te pletten.

Klaar voor een kleine rekenoefening? Haaien kunnen 190 tot 1014 tanden hebben, en ze hebben dus geen enkele moeite om hun prooien te grijpen.

• Grijze haai: 28 tanden per onderkaak in 6 rijen: totaal 336 tanden
• Zandtijgerhaai: 39 tanden aan de bovenkant en 36 aan de onderkant in 6 rijen: totaal 450 tanden
• Tapijthaai: 23 tanden aan de bovenkant en 15 aan de onderkant in 5 rijen: totaal 190 tanden
• Zebrahaai: 36 tanden aan de bovenkant en 42 aan de onderkant in 13 rijen: totaal 1014 tanden

De druk die sommige haaien kunnen uitoefenen met hun kaken is indrukwekkend: deze kan oplopen tot 60 kg per tand. Als je weet dat hun kaken ook erg flexibel en onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen, begrijp je wel waarom een haaienbeet zoveel schade kan aanrichten.

De twee grootste haaien, de walvishaai en de reuzenhaai, zijn echter vredelievende dieren die zich voeden met plankton en schaaldieren. Ze behoren samen met de reuzenbekhaai tot de groep van de filterhaaien.

De haai is een superroofdier die de gezondheid van de oceanen helpt waarborgen. Sommige haaiensoorten voeden zich namelijk met zieke of zwakke dieren en zorgen zo voor de natuurlijke regulatie van kleinere roofdierpopulaties.

Het systeem raakt uit balans als roofdierpopulaties zoals haaien afnemen als gevolg van overbevissing. Dan nemen de opportunistische soorten zoals garnalen, krabben en kwallen immers toe en zorgt predatie ervoor dat het aantal ongewervelde bodemdieren afneemt.  De visserij legt steeds meer druk op steeds lagere niveaus in de voedselketen, waardoor kleine vissen op lage en gemiddelde niveaus, maar ook kwallen en planktonbloei, alle ruimte krijgen en het ecosysteem wordt vernietigd!

Elk jaar worden honderd miljoen haaien gedood, voornamelijk door vissers die uit zijn op hun vinnen. Hoewel sommige haaiensoorten wreed kunnen lijken, en ze indrukwekkende tanden hebben, verdienen deze kwetsbare dieren dus bescherming.