De stijging van de zeespiegel in Frankrijk in 2040

De oceaan warmt op, van de zeebodem tot aan het oppervlak. Deze stijging van de oceaantemperatuur in combinatie met het smelten van het ijs doet de gemiddelde zeespiegel stijgen. Hoeveel bedraagt de stijging van de zeespiegel in Frankrijk in 2040?

Klimaatverandering en stijging van de zeespiegel

Het  rapport van het IPCC (‘Intergovernmental Panel on Climate Change’ of in het Nederlands de ‘Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering’) over de oceaan en de cryosfeer, gepubliceerd in 2019, vestigt onze aandacht op de effecten van de stijgende zeespiegel, die in veel regio's van de wereld al kunnen worden vastgesteld. De veiligheid van kustbewoners is verbonden aan de toestand van de oceaan.

De snelle stijging van de zeespiegel en de frequentie van zware stormen bedreigen miljoenen levens, maar ook het levensonderhoud van vele bevolkingsgroepen en miljarden dollars aan kustinfrastructuur.

Kusterosie neemt toe, net zoals het risico op overstromingen of vloedgolven langs de kustlijn. De stijgende zeespiegel zorgt er onder andere voor dat zout water het land binnendringt, waardoor grondwater (drinkwaterbronnen) en irrigatiewater worden aangetast.

Met meer dan 5.800 kilometer kustlijn langs het Franse vasteland, naast bijna 1.200 kilometer kustlijn langs de overzeese departementen, en anderhalf miljoen kustbewoners in gebieden die mogelijk risico lopen op overstroming door de zee, zal Frankrijk onverbiddelijk worden getroffen door de stijging van de zeespiegel.

In 2019 publiceerde de website van het Climate Central-programma interactieve kaarten die het mogelijk maken om te zien wat de lokale impact op de kustlijn zal zijn van de stijgende zeespiegel in 2040.

Deze kaarten zijn gebaseerd op verschillende scenario's van de zeespiegelstijging, afhankelijk van de temperatuurstijging op aarde. De risico's zouden bijzonder groot zijn langs de Atlantische kust: Nouvelle-Aquitaine (Charente-Maritime, Gironde), maar ook het Pays de la Loire (Loire-Atlantique, Vendée), Bretagne (Brest), evenals de departementen Pas-de-Calais, Somme en Nord in de regio Hauts-de-France. De kusten van de Middellandse Zee zouden ook de gevolgen ondervinden van de planetaire zeespiegelstijging. In het algemeen zouden Europa en de Europese en Franse eilanden sterk worden getroffen.

Op 30 april 2022 publiceerde de Franse overheid een lijst van gemeenten die zich vanwege de klimaatverandering dringend moeten voorbereiden op kusterosie. Op de lijst die is gepubliceerd in het Staatsblad staan de namen van 864 overstromingsgevoelige gemeenten, 126 gemeenten worden als ‘prioritair’ vermeld gezien de risico’s.

EEN WARMERE OCEAAN...

De oceaan, die al 93% van de overtollige warmte als gevolg van de wereldwijde klimaatverandering heeft opgenomen, warmt op elke diepte op, ook al zijn er regionale verschillen.

Dit fenomeen zal zich in de 21e eeuw en de daaropvolgende eeuwen blijven voortzetten.

In de noordwestelijke Stille Oceaan steeg de temperatuur bijvoorbeeld met meer dan 6°C tussen 2013 en 2015. Naarmate het warmer wordt, zet het zeewater uit en neemt het meer ruimte in beslag, zodat het niveau stijgt.

... SMELTEND IJS ...

Daar komt nog water bij dat afkomstig is van het smelten van gletsjers, van het ijs op Groenland en van de Antarctische ijskap. De stijgende temperaturen van de lucht en de oceaan kunnen ertoe leiden dat grote ijsmassa’s in de poolgebieden snel smelten.

Het ijs op Groenland en het Antarctische continent verdwijnt en het smeltwater komt in de zee terecht.

Tussen 2006 en 2015 verloren de ijskappen op de polen jaarlijks ongeveer 433 miljard ton ijs per jaar.

EN DE OCEAAN STIJGT...

Wereldwijd is het gemiddelde niveau van de oceanen in een eeuw tijd met 17 cm gestegen, met een gemiddelde snelheid van 1,4 mm per jaar. Maar het tempo is in de recentste periodes nog versneld: wetenschappers schatten zelfs dat sinds de jaren 1990 de oceaan met 8,5 cm is gestegen, of met een gemiddelde snelheid van meer dan 3,6 mm/jaar. De verwachting is dat deze zeespiegelstijging zich in de komende eeuwen zal voortzetten en verder zal versnellen.

De zeespiegel zou dus elk jaar met 1,5 cm kunnen stijgen, om tegen het einde van de eeuw in totaal met 110 cm te zijn gestegen, wat een bedreiging vormt voor talrijke kust- en laaggelegen gebieden.

Ongeveer 28% van de wereldbevolking, ofwel 1,9 miljard mensen, woont op minder dan 100 km van de kust en minder dan 100 m boven zeeniveau. De helft van de grote steden in de wereld ligt aan de kust, en deze lopen grote risico’s, net zoals eilanden en estuarium- en deltagebieden.

Lees ook: Zeestromingen, regulatoren van het klimaat 

LEER MEER OVER KLIMAATVERANDERING MET DE WETENSCHAPPELIJKE FICHES VAN HET PLATFORM OCEAAN & KLIMAAT