Virtuele dieren
VIRTUEEL DIER IN AUGMENTED REALITY
De gele haarkwal is een van de indrukwekkende dieren die je kunt leren kennen tijdens de Grand Large-ervaring. Als reuzenkwal vertegenwoordigt zij het plankton, de schakel van de voedingsketen die onontbeerlijk is voor het evenwicht van het mariene ecosysteem.
Steekkaart
Circumpolair, noordelijke Atlantische Oceaan, noordwestelijke Atlantische Oceaan, noordelijke Stille Oceaan.
Tussen 0 en 85 meter
Max. 229 cm, diameter tussen 50 en 100 cm
Vissen, schaaldieren en andere kwallen
Er zijn tentakels met een recordlengte van 36,6 meter, dat is langer dan een blauwe vinvis!
Kleine vissen, jonge exemplaren van makreel, kabeljauw of horsmakreel leven evenwel tussen die tentakels om zo te ontsnappen aan hun vijanden en te kunnen profiteren van de voedselresten.
De gele haarkwal valt zelf ten prooi aan grote roofdieren: de lederschildpad en ook de maanvis zijn gek op kwallen, net als de zeevogels.
Ondanks de grootte behoort de kwal toch tot het plankton, dit wil zeggen dat ze zich laat meevoeren door de stroming. Ze leeft in de volle zee, meestal op een diepte van 0 tot 20 meter, maar de wind en de stroming kunnen haar meevoeren naar de kust.
We treffen deze kwal aan van de noordpoolcirkel tot de noordelijke Stille Oceaan (van Japan tot Californië) en in de noordelijke Atlantische Oceaan (in de Saint Lawrence, ten noorden van de Verenigde Staten en ten noorden van Europa). In Frankrijk vinden we de gele haarkwal in het Kanaal en in de Noordzee.
De gele haarkwal Cyanea capillata dankt haar naam aan het grote aantal fijne tentakels die doen denk aan een dikke bos haar. Het Latijnse woord capillata betekent trouwens ‘haardos’. In het midden van die tentakels (soms wel 800!) bevinden zich 4 golvende mondarmen.
De diameter van het scherm varieert van 50 tot 100 cm; in de allerkoudste wateren kan dit 2 meter worden. Hierdoor is de gele haarkwal een van de grootste kwallen ter wereld.
Het scherm is verdeeld in 8 lobben die afwisselen met 8 rhopalia, dit zijn de zintuiglijke organen van een kwal. De kleur van de kwallen varieert met de leeftijd: de jonge kwallen zijn roze of geel, de oudere exemplaren hebben een donkerder kleur die van rood tot oranjebruin gaat.
Op de tentakels bevinden zich miljoenen netelcellen. Deze organen zijn uitgerust met een trilhaartje dat, bij contact met de prooi (of de huid van een zwemmer), een minuscule harpoen afschiet die gif verspreidt. Zo verlamt de kwal haar prooien: vissen, schaaldieren en andere kwallen. Deze worden vervolgens van de tentakels naar de mondarmen gebracht en zo naar de mond.
De gele haarkwal prikt hard, vooral de individuen die hun maximale grootte hebben bereikt, dat is dus aan het einde van de zomer en de herfst. Zelfs afgehakte kwallententakels kunnen nog gedurende een paar uur steken. Langs de Europese kusten is deze soort minder gevaarlijk.
op reis in volle zee
Virtuele dieren in augmented reality
Het Oceaan-magazine
In de schijnwerpers
De kwal komt voor in alle wereldzeeën en intrigeert en fascineert.
Artikel
Wetenschappers gebruiken de geluiden van schildpadden om ze weg te leiden van visnetten.
Artikel
Genetische selectie is de sleutel tot koraalherstel.