Geografie van de abyssale zone: hoe ziet de diepzee eruit?
Stel je voor dat onder het oppervlak van de oceaan een wereld van vlakten, onderwaterbergen, troggen en vulkanen schuilgaat?
- 3mn lezen
Als je een duik neemt onder het oppervlak van de oceaan, word je verrast door een fascinerende wereld waarvan nog niet alle geheimen zijn ontrafeld. Naarmate je afdaalt in de oceaan verschijnen er gevarieerde landschappen die haast niet te onderscheiden zijn van deze op het land.
Welke reliëfvormen tref je aan in de diepzee?
Je ziet er verzwolgen bergketens, vulkanen, immense vlakten en diepe troggen. De mid-oceanische rug, de langste bergketen van de aardbol, steekt zowat 3000 meter uit boven de abyssale vlakte en heeft een lengte van 64.000 km.
En deze extreme landschappen zijn gevormd door de platentektoniek: daar waar de platen samenkomen, vormen zich de oceanische ruggen. De bewegende tektonische platen zorgen permanent voor het ontstaan van nieuwe onderwaterlandschappen.
Nergens een plat stukje onder de oceaan
Vlakten, onderwaterbergen en immense kloven
De zeebodem of ook wel oceaanbodem genoemd, is dus nergens vlak. Vanaf het continentaal plat duik je steil naar beneden tot een diepte van ca. 4000 meter. Dat is de continentale helling. Vervolgens tref je op een diepte tussen 4000 en 6000 m de abyssale vlakten aan, uitgestrekte modder- en slijkgebieden die zowat 80% van de diepzee vertegenwoordigen. Deze vlakten worden onderbroken door onderwaterbergen of ‘guyots’ die vaak van vulkanische oorsprong zijn en die een zeer rijke biodiversiteit herbergen.
De grootste bergketen ter wereld
De mid-oceanische rug is een immense bergketen die de hele wereldoceaan doorkruist, over ca. 64.000 kilometer (de grootste bergketen op het land is de Andes, met een lengte van 8000 km). Op de top ervan ligt de Riftvallei die enkele kilometers breed is. In dit vulkanische gebied wordt het zeewater opgewarmd door het magma, waardoor warmwaterbronnen ontstaan, ook wel hydrothermale bronnen genoemd.
Immense kloven
De gemiddelde diepte van de oceaan bedraagt 3700 m. Ter vergelijking: de gemiddelde hoogte van het landoppervlak is 700 m. Trouwens, de Mount Everest - de hoogste top van de wereld - die reikt tot 8849 meter past probleemloos in de Marianentrog die zich bevindt op zowat -11.000 m onder het water.
De landschappen van de zeebodem staan synoniem voor ‘buitensporigheid’!
De geografie van de zeebodem beter leren kennen
Er is meer geweten over het oppervlak van de maan dan over de cartografie van de zeebodem. Het is inderdaad zo dat slechts 5% van de zeebodem werd onderzocht en dat niet meer dan een kwart ervan nauwkeurig in kaart is gebracht.
Een betere kennis van de zeebodem is essentieel om inzicht te krijgen in de oceaancirculatie, de klimaatverandering en de geologische gevaren onder het water en om tsunami’s te voorkomen, maar ook om de minerale rijkdommen en de visstand van de diepzee te doorgronden zodat we deze kwetsbare ecosystemen op een duurzame manier kunnen beheren.
Foto : NOOA - National Oceanic and Atmospheric Administration
Laten we in actie komen om de diepzee te beschermen!
Nausicaá steunt Frankrijk bij zijn verzet tegen mijnbouw in de diepzee en zal alle mogelijke middelen gebruiken om het grote publiek te sensibiliseren en te mobiliseren voor de invoering van een moratorium.
De diepzee
14 dingen die je moet weten over de diep...
De diepzee 7mn
Meer inzicht krijgen in wat zich verbergt onder het oppervla...
De diepzee verkennen: het nieuwe avontuu...
De diepzee 4mn
Nieuwe onderwatertechnologieën voor diepzee-exploratie.
Waarom hebben we het over de diepzee?
De diepzee 3mn
De diepzee, of abyssale zone, is een mysterieuze omgeving om...
Bioluminescentie: waarom lichten de dier...
De diepzee 6mn
Bioluminescentie, of hoe je aanpassen aan het leven in de di...
Exploitatie van de diepzee: welke impact...
De diepzee 4mn
De rijkdommen van de diepzee wakkeren de hebzucht aan, maar ...
Moratoire, pause de précaution ou interd...
Abysses 4mn
Quel sera l’avenir des abysses ? L’exploitation des grands f...
De diepzee: nog altijd een onzekere toek...
De diepzee 5mn
De toekomst van de diepzee ligt in de handen van de Internat...
Exploratie of exploitatie van de diepzee...
De diepzee 4mn
Moeten de minerale rijkdommen van de diepzee worden ontgonne...
De diepzee, bondgenoot van het klimaat
De diepzee 3mn
De diepzee exploiteren, is raken aan het klimaat.