De diepzee, bondgenoot van het klimaat

De diepzee is een hot topic dat steeds meer aandacht krijgt in de media. In 2024 worden inderdaad de gesprekken hervat in de Internationale Zeebodemautoriteit (ISA) en er zullen weldra beslissingen volgen over de exploitatie van de minerale hulpbronnen in een context van onder druk staande beschikbaarheid van de delfstoffen die nodig zijn voor de energietransitie.

Wetenschappers waarschuwen voor de gevolgen van de winning van delfstoffen op de biodiversiteit van de diepzee, maar attenderen ook op het vermogen van deze diepzeemilieus om het klimaat te regelen. 

Wist je dat de oceaan 30% absorbeert van de koolstof die wordt uitgestoten door menselijke activiteiten en dat de diepzee een ‘koolstofput’ is? 

Laten we ons even verdiepen in de rol van de diepzee bij de regeling van het klimaat.

De oceaan bedekt 71% van de wereldbol en bepaalt de klimatologische omstandigheden die op het aardoppervlak heersen. De oceaan absorbeert ongeveer 90% van de warmte en 30% van de CO2 die door menselijke activiteiten wordt uitgestoten in de atmosfeer. 

Door het voornaamste broeikasgas te absorberen en op te slaan, vervult de oceaan een fundamentele rol bij de klimaatregeling.  

Twee mechanismen zorgen voor de overdracht van de CO2 van de atmosfeer naar de oceanen. Het eerste noemen we de ‘fysieke pomp’: 90% van de absorptie gebeurt tijdens het neerdalen van koud water op hoge breedtegraden, waarbij de opgeloste CO2 wordt meegevoerd naar de bodem. 

Het tweede mechanische wordt de ‘biologische pomp' genoemd en is gekoppeld aan de levende organismen. De algen van het fytoplankton fixeren CO2 door fotosynthese. Als het fytoplankton sterft, zakt het naar de bodem waar een deel van de erin opgeslagen koolstof gevangen raakt in de mariene sedimenten en daar vele eeuwen blijft zitten.

De diepzee is dus een ‘koolstofput’.

Dat is een feit. Als je inademt, is de zuurstof die je longen vult één keer op twee afkomstig van de oceaan!
En die zuurstof wordt geproduceerd door het plantaardige plankton in de oceaan dat CO2 fixeert door middel van fotosynthese.

•    De winning van delfstoffen met machines die de oceaanbodem omwoelen kan ertoe leiden dat koolstof en methaan vrijkomen uit de mariene sedimenten en dit kan de sekwestratie van koolstof in de oceaan verstoren.
•    De mijnbouwactiviteiten kunnen ook gevolgen hebben voor de biodiversiteit van de diepzee en een studie gepubliceerd door Ifremer in Nature Communications toont aan in welke mate pluimen bijdragen aan de “assimilatie van koolstof in de diepe oceaan”. 

Inderdaad, de micro-organismen die in de hydrothermale pluimen leven “zetten ongeveer 3% van de totale organische koolstof opgelost in water om in particulaire koolstof” . 

Foto: Ifremer