De diepzee, een vijandige en onbekende omgeving

Donker, een hoge druk en koud: extreme omstandigheden om de geheimen van de diepzee te ontrafelen.

coraux des abysses Ifremer

Stel je even voor dat je onder het oppervlak van de oceaan duikt en beetje bij beetje dieper gaat. Op 200 meter is er nog maar weinig licht, op 1000 meter heerst duisternis. Naarmate je afdaalt, neemt de druk toe en daalt de temperatuur.

Welkom in de diepzee, een vijandige en nog grotendeels onbekende omgeving, waar zich toch een onderwaterleven weet te ontwikkelen.

Duisternis

Voorbij 200 m is er geen licht meer! 

De diepte van de oceaan heeft heel wat fantasieën en vertelsels gevoed en het ontbreken van licht zorgt nog voor een extra mysterieus en angstaanjagend kantje van deze omgeving.

Dieper dan 200 meter dringt er geen zonlicht meer door en beland je in een zone die we afotisch noemen. Door de afwezigheid van licht verdwijnt het plantenleven, want de fotosynthese hangt af van de energie van de zon. Het fytoplankton, dat zich aan de basis van de voedselketens bevindt, kan zich niet meer ontwikkelen.

Er werd dus lang gedacht dat door dit gebrek aan licht elk leven in de diepzee onmogelijk was, maar nu is gebleken dat dierlijk leven erin slaagt om daar stand te houden.  

De voedselketen in de diepzee hangt af van het oppervlak. De planktondiertjes en -organismen die vlak bij het oppervlak sterven, vallen op de bodem - deze deeltjesregen wordt ‘zeesneeuw’ genoemd. De soorten die op de bodem leven, zoals zeekomkommers, eten dit voedselafval op en dienen op hun beurt als prooi voor andere dieren.

De dieren van de diepzee hebben zich aan de duisternis aangepast: uitpuilende ogen zoals die van de reuzeninktvis of bioluminescentie waardoor ze elkaar kunnen zien, kunnen communiceren met een partner om zich voort te planten of prooien kunnen lokken. 

Druk

Druk, dat is een fysiek verschijnsel! 

Aan het oppervlak van de zee is de druk gemiddeld iets hoger dan 1 bar; zodra je onder water bent, stijgt de druk met 1 bar per 10 m dat je afdaalt. In de grote oceaanputten, op een diepte van 10.000 meter, is de druk van het water dus gelijk aan 1000 bar.

Deze verpletterende druk is het equivalent van 1 ton op je pink of het gewicht van een kleine wagen op een postzegel.

En ook op dat vlak hebben de dieren zich aan de omgeving en de omgevingsdruk aangepast. De roze slakdolf bijvoorbeeld werd gespot op een diepte van 8336 meter in de Stille Oceaan, in de Izu-Ogasawara-trog die aansluit op de Marianentrog. Deze vis die alle diepterecords verbreekt, heeft een zacht skelet, een gelatineachtig lichaam zonder schubben en zonder zwemblaas en kan niet overleven aan het oppervlak van de oceaan. 

Ifremer campagne océanographique Bicose 2014

Koude

Niet warmer dan 3 °C! 

De kilte die in de diepzee heerst, maakt deze omgeving weinig aantrekkelijk. De temperatuur is het hele jaar gemiddeld niet hoger dan 3° C, en daalt zelfs tot 0,5 °C onder de 5000 meter. 

En toch is er leven in dit ongastvrije milieu.

Want dat is wat de wetenschappers hebben vastgesteld tijdens hun verkenning van de diepzee: het leven in de abyssale zone, een gebied met weinig voedsel en zonder fotosynthese, is rijk en nog grotendeels te ontdekken. In bepaalde gebieden die onlangs werden bestudeerd, zou volgens de onderzoekers 90% van de soorten die er leven compleet nieuw zijn voor de wetenschap!

De diepzee heeft dus nog heel wat geheimen die moeten worden onthuld en het is belangrijk dat die kwetsbare ecosystemen worden beschermd en bewaard.

Laten we in actie komen om de diepzee te beschermen!

Nausicaá steunt Frankrijk bij zijn verzet tegen mijnbouw in de diepzee en zal alle mogelijke middelen gebruiken om het grote publiek te sensibiliseren en te mobiliseren voor de invoering van een moratorium. 

Diepzee

Waarom hebben we het over de diepzee?

De diepzee 3mn

De diepzee, of abyssale zone, is een mysterieuze omgeving om...

crevette rimicaris Ifremer abysses

14 dingen die je moet weten over de diep...

De diepzee 7mn

Meer inzicht krijgen in wat zich verbergt onder het oppervla...

De diepzee verkennen: het nieuwe avontuu...

De diepzee 4mn

Nieuwe onderwatertechnologieën voor diepzee-exploratie.

Bioluminescentie: waarom lichten de dier...

De diepzee 6mn

Bioluminescentie, of hoe je aanpassen aan het leven in de di...

Hengelaarvissen

De diepzee 2mn

Deze herken je toch? Zeker als je ‘Finding Nemo’ hebt gezien...

Méduse de profondeur NOOA

Geografie van de abyssale zone: hoe ziet...

De diepzee 3mn

Stel je voor dat onder het oppervlak van de oceaan een werel...

Exploitatie van de diepzee: welke impact...

De diepzee 4mn

De rijkdommen van de diepzee wakkeren de hebzucht aan, maar ...

Remotely operated vehicle Deep Discoverer, Image courtesy of NOAA Office of Ocean Exploration and Research, 2016 Deepwater Exploration of the Marianas

De Marianentrog, 11.000 meter onder de w...

De diepzee 5mn

Op ontdekkingstocht naar het diepste punt van de planeet!

Nodules polymétalliques

De diepzee, bondgenoot van het klimaat

De diepzee 3mn

De diepzee exploiteren, is raken aan het klimaat.